Tourexpi
AA'nın,
Anadolu'daki arkeolojik kazılarda, öngörülenden daha eski dönemlere tarihlenen
verilere ulaşılmasına ilişkin dosya haberinin ilk bölümünde, Şanlıurfa'nın
merkez Haliliye ilçesi sınırlarında kırsal Örencik Mahallesi yakınlarında
bulunan Göbeklitepe'deki bulgular ele alındı.
Kent
merkezine 18 kilometre uzaklıktaki Örencik Mahallesi'nde, 1963'te yapılan yüzey
çalışmaları sırasında fark edilen Göbeklitepe'de 1995'ten bu yana Kültür ve
Turizm Bakanlığı himayesinde kazı çalışmaları yürütülüyor.
UNESCO
Dünya Mirası Listesi'ne 2018'de dahil edilen Göbeklitepe'deki kazılarda
elde edilen sonuçlar hem dünyanın ilgisini bu alana çekti hem de tarih yazımını
değiştirecek veriler ortaya koydu.
Göbeklitepe
Kazı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1995'te
başlayan kazılarla Göbeklitepe'nin neolitik çağın anıtsal yapılarını
barındırdığının öğrenildiğini belirtti.
Kazılarda,
M.Ö. 9600'lü yıllar ile 8200'lü yıllar arasına tarihlenen yaklaşık 1500 yıllık
süreci yansıtan yerleşim katmanlarının kısmen açığa çıkarıldığını anlatan
Karul, burada kamusal özellik taşıyan anıtsal yapıların olmasının arkeoloji
camiasında büyük etki yarattığını kaydetti.
Karul,
şöyle konuştu:
"Göbeklitepe'nin
içerisinde insanların günlük hayatlarını sürdürdükleri konutların da olduğu
kamusal yapıların olması, dolayısıyla buraların insanların bir araya geldikleri
inançlarla ilgili bir yer olmasından öte bir yerleşim yeri olarak kullanıldığı
anlaşıldı.
Nitekim
2021'de Taş Tepeler ile bu bölgedeki Neolitik çağ araştırmaları daha geniş bir
bölgeye yayıldığında da benzer sonuçlarla karşılaştık. Bugün Harran Ovası'nın
etrafında çok sayıdaki çağdaş yerleşmede yine özel kamusal yapılar ile
konutları bir arada gördüğümüz yerleşim yerleri açığa çıkardık.
Göbeklitepe'nin
bunların içerisindeki en önemli farkı, bu döneme ilişkin sonraki süreçteki
araştırmaları tetikleyen bir yönü oldu. Bunun da başında özellikle buradaki
anıtsal yapıların, onlar içerisindeki T biçimi dikili taşlar ve daha da
önemlisi T biçimdeki taşların üzerindeki sembollerin varlığı... Bütün bunları
bir araya getirdiğimiz zaman bize 12 bin yıl önceki insanın mimarlıkta,
teknolojide, sanatta ne kadar ileri toplumlar olduğunu gösterdi
diyebiliriz." dedi.
Tarım
ve hayvancılık yerleşikliğin nedeni değil sonucu
Karul,
Taş Tepeler Projesi kapsamında Göbeklitepe ve çağdaş alanlarda yürütülen
çalışmalarda elde edilen bilgilerle, o dönemdeki yaşama ilişkin önceki
düşüncelerin aksine sonuçlara ulaştıklarını, avcı-toplayıcı bir yaşam süren
toplulukların yerleşik yaşamı benimsediklerini gördüklerini anlattı.
Yerleşik
hayata geçilmesine rağmen bu toplulukların henüz tarım ve hayvancılığı
bilmediğinin anlaşıldığını vurgulayan Karul, Göbeklitepe'de yerleşiklikle
beraber çevredeki kaynakların daha etkin bir şekilde değerlendirildiğinin
görüldüğüne işaret etti.
Dönemin
ileri aşamalarında bitki yetiştiriciliği ve hayvan evcilleştirme denemeleriyle
karşılaştıklarına dikkati çeken Karul, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yerleşikliğin
hemen ardından bitkileri tarıma aldıklarını ve hayvanları evcilleştirdiklerini
görüyoruz. Dolayısıyla Göbeklitepe ve benzeri yerlerde yerleşiklikle başlayan
süreç, bugünkü toplumsal düzenin temelindeki en önemli girdi olan üretici yaşamın
da başlangıcını gördüğümüz bir yer olarak arkeoloji tarihçesinde önemli bir yer
tuttu.
Göbeklitepe'yi
bu kadar önemli yapan, toplumun büyük bir kısmının ilgisini çeken, dünya
ölçeğinde ilgisini çeken şey, bizim geçmişe bakış açımızın, algımızın ne kadar
yanlış olduğunu adeta gözler önüne sermesi. Başka bir ifadeyle de yüzümüze
vurması oldu.
Bunu
nasıl biraz daha açıklayabiliriz derseniz, Göbeklitepe gibi yerlerin özellikle
geçmişteki toplumların ilkel, az gelişmiş toplumlar olduğu algısını köklü bir
şekilde değiştirdiğini anlıyoruz. Modern insan geçmişe ilerlemiş bir şekilde
bakar ve geçmişi düşündüğünde de kendisi zamanın sonunda olduğu için kendisini
geçmişe göre en gelişmiş bireyler, insanlar ve toplumlar olarak algılar.
Göbeklitepe bize 12 bin yıl önce burada yaşayan insanların anıtsal mimariler
yapabilen, bir araya gelip bu yapıların içerisinde meclisler kuran ve o dikili
taşları, onların üzerindeki ağırlıklı hayvan betimleriyle oluşturdukları
sahneleri işleyebilen ve bunlarla birtakım mitolojik hikayeleri yaşamlarının
bir parçası haline getiren topluluklar olduğunu gösterdi.
Böyle
düşünüldüğünde 12 bin yıl önce Göbeklitepe'deki insanın bugünkü toplumdan hiç
de geri kalmayacak yönlerinin, sanatçılarının, hikaye anlatıcılarının olduğunu,
o hikayeleri bu dikili taşların üzerine işleyebilecek sanatkarların, bu
binaları yapan, tasarlayan o dönemin mimarları ve ustaları olduğunu gösterdi.
Bizim bugünkü bakış açımızın geçmişi ne kadar küçümseyici olduğunu da yüzümüze
vurmuş oldu diyebiliriz."
"Becerilerinin
ne kadar üst düzeyde olduğunu gösterdi"
Göbeklitepe
ve çağdaşı alanlardaki bulguların tarih yazımını değiştirebildiğini ifade eden
Karul, şu bilgileri aktardı:
"Tarih
kitapları dünyanın hemen hemen her yerinde son yıllarda kuşkusuz değişiyordur.
Özellikle yerleşikliğin nedeninin tarım ve hayvancılık olduğu düşünülürken
Göbeklitepe ve çağdaşı yerler, yerleşikliğin nedeninin tarım ve hayvancılık
değil, tarım ve hayvancılığın yerleşiminin bir sonucu olduğunu gösteren
yerlerin başında geliyor. Bilginin değişmesi bakımından düşündüğümüzde en
önemli dizilerden biri.
Yine
okul kitaplarında geçmiş dönemdeki, 12 bin yıl önceki insanların yaşam
mücadelesi vermekle sınırlı bir hayat sürdürdükleri algısı var. İnsanların
mağaralarda yaşadığı ve zorluklar içerisinde yaşadığı gibi bir algı vardı.
Göbeklitepe'de bunun ne kadar gerçek dışı olduğunu, 12 bin yıl önceki
insanların becerilerinin, başarılarının her anlamda, teknolojide, mimarlıkta ne
kadar üst düzeyde olduğunu gösterdiğini de rahatlıkla söyleyebiliyoruz. Böyle
bakıldığında tarih yazımındaki yanlışları büyük bir oranda düzelten arkeolojik
keşiflerin başında geliyor diyebiliriz." (AA)
En Çok Okunan Haberler
Setur, sonbaharda gezilebilecek rota ve tur önerilerini derledi
Setur'un önerileri arasında sonbaharın atmosferiyle kültürel zenginliklerle dolu destinasyonlar öne çıkıyor.
Corendon Airlines’tan Salomon Kapadokya Ultra-Trail® katılımcılarına ultra destek ve eğlence
Corendon Airlines İstasyonu, Corendon Airlines ile Avrupa’dan Kayseri’ye direkt uçuşlar, Team Corendon Koşu Ekibi, Coredon Airlines Balonu, Corendon Airlines Ultra Party, EXPO Alanı etkinlikleri ile Corendon Airlines Salomon Kapadokya Ultra-
Giresun'un turizm potansiyeli konsept master planı ile artacak
Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) tarafından Giresun'un turizm potansiyelinin artırılmasına yönelik sürdürülen çalışmalar kapsamında hazırlanan Giresun Turizm Konsept Master Planı çerçevesinde 4 proje hayata geçirilecek.
THY'nin taşıdığı yolcu sayısı 9 ayda 65,1 milyona ulaştı
Türk Hava Yollarının (THY) taşıdığı yolcu sayısı bu yılın ocak-eylül döneminde yüzde 1,8 artarak 65,1 milyona ulaştı.
Doğaseverler Kavron Yaylası'nda sonbaharın keyfini çıkartıyor
Rize'nin Çamlıhemşin ilçesinde 2 bin 267 rakımlı Kavron Yaylası, doğa ile iç içe vakit geçirmek isteyen ziyaretçilerine farklı güzellikler yaşatıyor.
Türkiye, Almanların en çok rezervasyon yaptığı destinasyon olan İspanya'yı geride bıraktı
Alman Seyahat Birliği (DRV), 31 Ekim'de sona erecek olan 2024 yazındaki satışlara ilişkin bir ön değerlendirme yaptı.
Ayvalık Alan Başkanı Sanat Tarihçi Berrin Akın Akbüber oldu
Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, Sanat Tarihçi Dr. Berrin Akın Akbüber, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Ayvalık Alan Başkanı olarak atandığını, Ayvalık Endüstriyel Peyzajı” ismiyle UNESCO Dünya Mirası Geçici List
‘20 yıldır tatil yapıyoruz’ dediler, Kristal Elma'yı aldılar!
Tatilsepeti, çalışanlarının da rol aldığı 20. Yıl reklam kampanyası ile en iyi film kategorisi kurumsal imaj dalında Kristal Elma Ödülü’ne değer görüldü
Kapadokya'da sıcak hava balonları rekora uçtu
Kapadokya'yı kuşbakışı izlemek isteyen turistlerin tercih ettiği sıcak hava balon turuna katılanların sayısı, bu yılın ocak-ekim döneminde 583 bin 63 kişiyle rekora ulaştı.
Dünya iç turizm hacmi 2033'te 7,5 trilyon dolara ulaşacak
Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği Başkanı Narin, 10,5 trilyon dolar olan dünya turizm hacminin 2033'te 15 trilyon dolara ulaşmasının beklendiğini belirterek, "Dünyadaki tüm ülkelerin kendi içindeki turizmi ise 7,5 trilyon dolar ol
Almanya: ‘Uçuş iptalleri açık bir alarm sinyalidir’
Almanya'nın hava trafiğindeki lokasyon maliyetlerinin hızla ve önemli ölçüde düşmesi gerekiyor.
Alman turistlerden Türkiye'ye yoğun talep
ASR Federal Almanya Bağımsız Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Anke Budde, Almanya'dan Türkiye'ye ciddi seyahat talebi olduğunu belirterek, "Türkiye'nin turizm açısından Almanya'da lider bir ülke olacağına inanıyorum." dedi.
Condor, Hamburg'da artan maliyetlere de yanıt veriyor: 2025 yazında uçuşlarda yüzde 13 azalma
Ryanair ve Eurowing´den sonra Almanyanın sevilen tatil havayolları şirketi Condor da büyük ölçüde Almanya Federal Hükümeti´nin yanlış siyasi kararlarından dolayı ciddi şekilde artan maliyetlerinden dolayı 2025 yılı için öngörü
Amasra'nın ağırladığı turist sayısı 9 ayda 2 milyon 200 bini aştı
Tarihi yapıları ve doğal güzelliklerinin yanı sıra balık ve salata ağırlıklı mutfak kültürüyle dört mevsim turizm hareketliliği yaşanan Bartın'ın Amasra ilçesi, yılın 9 ayında 2 milyon 200 bini aşkın turist ağırladı.
rtk International büyümeye devam ediyor
rtk International S.A. büyüme rotasını başarıyla sürdürüyor. 2003 yılındaki kuruluşundan bu yana, ortak acentelerin sayısı istikrarlı bir şekilde artıyor. On bir Avrupa ülkesinden neredeyse 2.000 seyahat acentesi artık rtk Internat
Tarihe yön vermiş ünlü isimler ile isimsiz kahramanların Taş Mektebi
Derin bir tarih barındıran Kayseri Milli Mücadele Müzesi.
İtalya'nın mimarisi ve gelenekleriyle ziyaretçilerini tarihte yolculuğa çıkaran kenti: Siena
Tarih ve kültürel miras açısından dünyanın önde gelen ülkelerinden olan İtalya'da mimari yapısı ve gelenekleriyle Siena kenti, ziyaretçilerini tarihte yolculuğa çıkarıyor.
Selimiye Camisi'nin dış cephe restorasyonu, minare ve kurşun işleri tamamlandı
Mimar Sinan'ın ustalık eseri Selimiye Camisi'nde 3 yıldır süren restorasyon çalışmaları kapsamında dış cephe, minare ve kurşun işleri tamamlandı.
SunExpress kış sezonu için 15 yeni hatta uçacak
SunExpress Üst Yöneticisi (CEO) Max Kownatzki, artan talebi karşılamak için 2024-2025 kış sezonunda 15 yeni rotayı uçuş ağına ekleyeceklerini bildirdi.
BookingAgora, havayolu sektörü temsilcilerini yaza veda partisinde buluşturdu
Türkiye’nin online seyahat portalı olarak 2016 yılından bu yana hizmet veren, bugün dünya çapında 47 ülkede 5 binden fazla seyahat acentesi ve 12 binden fazla kullanıcıya seyahat çözümleri üreten BookingAgora, Sheraton İstanbul Leve
Alanya'ya kruvaziyerle 1209 turist geldi
Marshall Adaları bayraklı "Riviera" adlı kruvaziyer Antalya'nın Alanya ilçesine geldi.